Op 19 april waren we met Cirkelstad Alkmaar te gast bij de gemeente Alkmaar in de Letterbak. Dit voormalige kantoor van het Noord-Hollands Dagblad is omgetoverd tot een creatieve broedplaats en bevind zich op het industrieterrein Oudorp. Dit terrein is een van de gebieden van het Alkmaars Kanaal dat de aankomende jaren ontwikkelt zal worden tot nieuw woon en werkgebied. Daarom deze Community of Practice (CoP): Circulaire herontwikkeling van het Alkmaars Kanaal. Een terugblik.
Er staat de komende jaren een hoop te gebeuren bij het Alkmaars Kanaal. Er worden veel nieuwe woningen bijgebouwd terwijl oude panden worden gerenoveerd of gesloopt: Alkmaars kanaal wordt volledig opnieuw ontwikkeld.
Welke circulaire mogelijkheden zijn er voor dit woon- en werkgebied? En hoe kunnen we een circulaire herbestemming vinden voor bestaande bouw? Met deze vragen gingen we aan de slag.
Rickwin Huisman - Boombuilds
Boombuilds is een platform dat de samenwerking faciliteert tussen architect, ontwikkelaar en bouwer. Het ontwerpen, ontwikkelen en bouwen komt samen, waardoor verkokering van kennis en kunde wordt voorkomen. Op basis van deze samenwerkingen hebben architecten, bouwers en ontwikkelaars samen 10 regeneratieve en betaalbare ready-made bouwsystemen ontworpen. Door een slim en iteratief ontwerp- en ontwikkelproces (en het gebruik van digitale tools), zijn de bouwsystemen al op VO-niveau gebracht. Bovendien zijn deze bouwsystemen aanpasbaar aan iedere locatie.
Pim van Wylick - Planalogic
Binnen de gebieds- en vastgoedontwikkeling worden meestal beslissingen genomen op basis van een aantal ontwerpen. Planalogic gebruikt kunstmatige intelligentie om wel miljoenen ontwikkelmogelijkheden te generen voor gebouw en gebied. Aan de hand van data is het vervolgens mogelijk om een optimale oplossing te kiezen die het beste aansluit bij de wensen en belangen van de stakeholders. Zo kan bijvoorbeeld de meest duurzame of betaalbare optie gekozen worden. Al met al zorgt de enorme rekenkracht van AI ervoor dat er slimmere, snellere en betere data gedreven beslissingen genomen kunnen worden binnen gebieds- en vastgoedontwikkeling.
Marcel Janssen (Gemeente Alkmaar) - Ontwikkeling van Alkmaars Kanaal
De presentatie van Marcel ging over de ontwikkeling van Alkmaars Kanaal, een gebied in Alkmaar Noord aan de oevers van het Noord-Hollands Kanaal waar 15.000 woningen gebouwd zullen worden. In dit gebied is de gemeente Alkmaar eigenaar van de locatie van TMG (Telegraaf Media Groep) aan de Edisonweg, op industrieterrein Oudorp. Aan het eind van de presentatie werd de groep gevraagd mee te denken over de vraag: hoe kan de gemeente Alkmaar dit gebied het beste herontwikkelen?
De 7 belangrijkste inzichten:
Uit de interessante dialoog die er gedurende de sessie ontstond, kwamen de volgende belangrijke inzichten:
- Identiteit
Wat voor stad of gebied wil je zijn? Wat voor inwoners wil je trekken? Het is belangrijk om antwoord op deze vragen te hebben voordat je plannen maakt voor de herontwikkeling van een gebied. - Behoud het bestaande
Met het oog op duurzaamheid, cirulariteit en de unieke identiteit van het gebied is het wenselijk om zo veel mogelijk gebouwen te behouden. Nieuwbouw is immers minder duurzaam of circulair dan de herontwikkeling van een bestaand gebouw. Daarnaast kunnen markante gebouwen en gebieden ook een USP zijn. Ze zorgen voor karakter en aantrekkingskracht. - Prijsvraag
De gemeente kan ervoor kiezen om aan de herontwikkeling van het gebied een prijsvraag te verbinden. Door de markt met een prijsvraag uit te dagen, ontstaan er creatieve en innovatieve oplossingen. - Functiemix
Het combineren van verschillende functies – zoals wonen en werken – is een interessante optie voor de TMG-locatie. Een aantal voordelen is van sociale aard. Zo leidt het mengen van functies tot meer sociale veiligheid. In een gemengd gebied zijn er immers op meer tijdstippen verspreid over de dag mensen aanwezig in de openbare ruimte, waardoor het toezicht toeneemt. Ook is er dan de mogelijkheid om vervoersstromen te verminderen en warmte en energie uit te wisselen. - Tenderen
De gemeente kan tenders sturen op circulariteit. De gemeente moet er wel voor zorgen dat de circulaire ambities goed zijn verankerd in de uitvraag. - Materialenpaspoort
Maak op tijd inzichtelijk welke materialen in dit gebied aanwezig zijn en geoogst kunnen worden. Zo krijg je inzicht in de materiële, circulaire en financiële (rest)waarde van een gebouw en het gebied. Doe dit zo vroeg mogelijk in het ontwikkelproces, wanneer de kaders nog niet vaststaan. - Materialenhubs
Wanneer vraag en aanbod van secundaire materialen niet gelijk matchen, is het raadzaam om een materialenhub op te zetten. Hier kunnen materialen opgeslagen en onderhouden worden.