De afgelopen weken in Sri Lanka waren erg bijzonder voor mij, Vera, als zijstapje van mijn ‘normale’ werk bij C-creators. Normaal geef ik advies aan gemeenten, ontwikkelaars en ontwerpers op het gebied van circulariteit in de bouw en gebiedsontwikkeling. Deze paar weken waren zowel vrije tijd als keihard werken! Ik heb het altijd al super interessant om buiten onze landsgrenzen te kijken naar hoe regeneratieve bouwmaterialen worden toegepast.
Deze maand samenwerken met lokale vakmensen, kennis delen en bouwen met bamboe was super en heeft me opnieuw geïnspireerd. Hoewel bamboe inheems is aan Sri Lanka, wordt er verrassend weinig mee gebouwd. Vroeger werd het vooral gebruikt ten tijden van hoge nood en door mensen die ‘t niet breed hadden, maar tegenwoordig zie je het vooral terug in luxe resorts. Dit riep bij mij de vraag op: waarom benutten we de kracht van bamboe niet op grotere schaal?
Eerste bamboo-treatment plant in Sri Lanka
Een belangrijke stap in het opschalen van bamboe constructies is gezet door Una Bambu, die de eerste bamboe-treatment plant in de Ratnapura-regio hebben opgezet. Dit is cruciaal, want zonder de juiste behandeling is bamboe kwetsbaar voor schimmel en insecten. Met deze faciliteit kan bamboe duurzamer en op grotere schaal worden gebruikt – een gamechanger voor de bouwsector hier.
Het was fantastisch om mijn kennis uit Australië, opgedaan bij Cave Urban, te delen met het team van Una Bambu. Samen hebben we workshops georganiseerd over het splitten, schoonmaken en weven van bamboe, waarmee we domes, tunnels, bushaltes, decoratieve structuren en paviljoens bouwden. Hoewel veel carpenters geen of weinig Engels spraken, en ik weinig tot geen Sinhala, viel me op hoe betrokken, nieuwsgierig en behendig ze waren. Naast enthousiasme over bamboe, deelden we de passie van samen dansen, erg zoete thee drinken en spelen met de lieve honden rondom de factory.
Beyond bamboo: de hele supply chain is van belang
Tijdens dit avontuur heb ik veel geleerd over de supply chain van bamboe. Wat me verraste, is dat je in Sri Lanka een vergunning nodig hebt om bamboe te oogsten—iets wat ongebruikelijk is voor een grassoort. Ook werd me duidelijk hoe belangrijk de rol van lokale overheden is bij de ontwikkeling van een duurzame bamboe-industrie, en uiteraard hoe bepaalde regelgeving (of gebrek eraan) essentieel is voor het integreren van bamboe in de bouwsector.
Een nieuwe generatie architecten geïnspireerd
Een van de hoogtepunt van de afgelopen weken was het bezoek van 30 architectuurstudenten uit Colombo. Het was geweldig om hun enthousiasme en verbazing te zien tijdens de rondleiding. Ik sprak een jonge student aan, hij schetste een van de structuren voor een busstop. Hij was helemaal amazed door de mogelijkheden van bamboe en wilde hier gelijk komen werken! Dit soort momenten lieten me zien hoe belangrijk het is om jonge ontwerpers te inspireren met duurzame bouwtechnieken.
Bouwen aan meer dan structuren: de kracht van community
Wat me diep raakte, was hoe Julian en Aoife van Una Bambu verder gaan dan alleen het bouwen van bamboeconstructies. Hun aanpak draait om community-building. Ze leiden niet alleen hun medewerkers op in timmermansvaardigheden, maar leren hen ook sparen. Bovendien kan elke medewerker onderdeel worden van het bedrijf, wat stimuleert tot ondernemerschap en verantwoordelijkheidsgevoel. Dit model van steward ownership beschermt de missie van Una Bambu. Dit is hoe échte impact wordt gemaakt—door mensen niet alleen een baan, maar ook een toekomst te geven.
Bamboe als oplossing voor lokale huisvesting
De missie van Una Bambu om sociale woningbouw te realiseren met bamboe, is iets wat ik enorm ondersteun. Door een bamboeframe te combineren met een minimale hoeveelheid beton, kunnen ze betaalbare, duurzame huizen bouwen voor de lokale gemeenschap. Dit laat zien dat bamboe niet alleen sociaal en esthetisch, maar ook economisch waardevol is.
Meervoudige waardecreatie
Wat me misschien wel het meest inspireerde, is hoe elk onderdeel van de bamboeoogst wordt benut. Te jonge, korte of scheve bamboepalen? Geen probleem. Voor alles bedachten we samen een toepassing—of het nu voor constructie, weven of decoratie is. Bovendien ontstaat er meervoudige waardecreatie, waarin ecologische, economische en esthetisch impact samenkomen.
Deze ervaring in Sri Lanka heeft me laten zien hoe bamboe een veel grotere rol kan spelen in dit land. Met de juiste kennis, infrastructuur en mindset kunnen we bamboe toegankelijk maken voor iedereen—niet alleen voor luxe resorts, maar ook voor sociale huisvesting en gemeenschapsprojecten. Ik ben enorm dankbaar voor deze ervaring en het was extra speciaal om het te delen met mijn lieve vrienden, maar ook met nieuwe (architectuur)kennissen en oud-studenten die in de buurt waren. Ik kijk ernaar uit om deze kennis verder te delen en toe te passen, en ga dat samen met Mark verder in Nederland oppakken, stay tuned! 🌱💚
