Biobased materialen krijgen steeds meer aandacht als onderdeel van circulair renoveren. Maar wat zijn biobased materialen precies, en waarom zouden woningcorporaties ervoor moeten kiezen? Hoewel biobased materialen soms worden gezien als een niche oplossing, bieden ze veel voordelen op het gebied van duurzaamheid en gezondheid, en kunnen ze bijdragen aan lagere CO2-uitstoot. In deze blog gaan we dieper in op wat biobased materialen zijn, welke opties er zijn, en hoe je een weloverwogen keuze kunt maken voor jouw renovatieproject.
Wat zijn biobased materialen?
Biobased materialen zijn bouwmaterialen die worden geproduceerd uit hernieuwbare, natuurlijke bronnen. Dit betekent dat ze afkomstig zijn van planten, bomen, of andere biologische bronnen die zichzelf kunnen regenereren. Een belangrijk biobased materiaal is hout. Hout heeft tal van toepassingen, onder andere in de constructie. Andere voorbeelden van biobased materialen, die bijvoorbeeld gebruikt worden voor isolatie zijn houtvezel, hennep, stro en kurk. Al deze materialen hebben vaak een veel lagere milieu-impact dan traditionele bouwmaterialen zoals beton, staal en synthetische isolatie- en afwerkingsmaterialen, omdat ze minder energie vereisen voor productie en verwerking.
Een belangrijk voordeel van biobased materialen is dat hernieuwbaar zijn. Ze groeien weer aan en putten de aarde niet uit. Daarbij slaan ze koolstofdioxide op in plaats van dat ze die uitstoten, wat bijdraagt aan een lagere CO2-voetafdruk van gebouwen. Bovendien hebben biobased materialen gunstige eigenschappen voor het binnenklimaat, zoals vochtregulatie en thermische isolatie, waardoor de leefbaarheid in woningen verbetert.
Wat zijn de voordelen voor woningcorporaties?
Voor woningcorporaties bieden biobased materialen een reeks voordelen die zowel financieel als praktisch aantrekkelijk kunnen zijn:
- Duurzaamheid en milieuvoordelen
Biobased materialen zijn afkomstig van hernieuwbare bronnen, wat betekent dat ze op een duurzame manier kunnen worden gewonnen en toegepast. Ze verminderen de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen en dragen bij aan het terugdringen van CO2-uitstoot. Dit is met name relevant gezien de klimaatdoelstellingen voor 2050, waarin Nederland streeft naar een volledig circulaire economie. - Verbetering van het binnenklimaat
Biobased isolatiematerialen zoals hennep en houtvezel hebben uitstekende vochtregulerende eigenschappen, wat kan helpen om problemen zoals schimmelvorming en slechte ventilatie te verminderen. Dit draagt direct bij aan de gezondheid en het comfort van bewoners. - Lange termijn kostenbesparingen
Hoewel biobased materialen soms duurder kunnen zijn in aanschaf, kunnen ze op de lange termijn kostenbesparend zijn. Biobased materialen hebben vaak (mits goed toegepast) een langere levensduur, zijn goed te onderhouden, en bieden door hun isolerende eigenschappen energiebesparingen. Voor de korte termijn zijn er diverse subsidies beschikbaar om de overstap naar biobased bouwen te ondersteunen.
Hoe maak je de juiste keuze?
Bij het kiezen van biobased materialen is het belangrijk om rekening te houden met zowel de technische eigenschappen van het materiaal als de specifieke behoeften van het renovatieproject. Hier zijn enkele factoren om in gedachten te houden:
- Technische vereisten van het project
Niet elk biobased materiaal is geschikt voor elke toepassing. Houtvezel en hennep zijn bijvoorbeeld uitermate geschikt voor dak- en muurisolatie, terwijl stro vaker wordt gebruikt voor de isolatie van vloeren. Het is belangrijk om te kijken naar de thermische en vochtregulerende eigenschappen van elk materiaal en dit af te stemmen op de vereisten van het project. - Beschikbaarheid en partners
De markt voor biobased materialen is groeiende, maar nog steeds niet zo breed als die voor traditionele bouwmaterialen. Daarom is het raadzaam om vroegtijdig leveranciers te benaderen en de beschikbaarheid van de gewenste materialen te controleren. Inventariseer daarnaast de aanwezige kennis en ervaring bij vaste onderhoudspartijen of andere co-makers. Door een co-maker voornamelijk te selecteren op kennis, ervaring, commitment en minder op prijs, win je op lange termijn op risico, planning en andere onvoorziene kosten. - Kosten en subsidies
Zoals eerder genoemd, kunnen de initiële kosten van biobased materialen hoger zijn dan traditionele materialen, vooral doordat het nog minder bekend is en een kleinere markt. Gelukkig zijn er diverse subsidies en financieringsopties beschikbaar om deze overstap aantrekkelijker te maken. Het is verstandig om bij de planning van het project rekening te houden met deze mogelijkheden en hier actief gebruik van te maken.
Maak biobased materialen onderdeel van jouw renovatieproject
Biobased materialen bieden woningcorporaties een kans om duurzaam, gezond en toekomstbestendig te renoveren. Ze dragen niet alleen bij aan de circulaire economie, maar bieden ook voordelen op het gebied van binnenklimaat en lange termijn kostenbesparingen.
Als woningcorporatie kun je de volgende stappen ondernemen als het gaat om biobased isolatiemateriaal:
- Geef een duidelijk signaal: Maak in je uitvraag en selectieproces duidelijk dat kwaliteit belangrijk is. Maak hierbij bijvoorbeeld gebruik van Het Nieuwe Normaal voor bestaande bouw.
- Begin klein: Start met kleinschalige projecten, zoals het verbeteren van een binnenwand of dak, om procesmatige uitdagingen aan te pakken en leer in een beheersbare setting.
- Communicatie: Deel je ervaringen en geleerde lessen om anderen te inspireren en de kennis binnen de sector te verspreiden, ook als je geen koploper bent.
Wil je meer weten over de mogelijkheden van biobased isolatiematerialen voor jouw renovatieproject? Download onze Biobased Booster: een kickstart voor woningcorporaties, met praktijkvoorbeelden en leveranciers.
Meer weten? We hebben enkele handige links voor je verzameld:
- Nationaal kennis centrum biobased bouwen
- Het Nieuwe Normaal Bestaande Bouw | Cirkelstad
- Handboek Circulair Renoveren (C-creators)
- Handleiding biobased verduurzamen van bestaande bouw (OnderhoudNL)
- Biobased na-isoleren daken (Building Balance)
- Biobased Verkenner (Building Balance)
- Isoleerbewust.nl
- Eenvoudig toepasbare Biobased isolatiematerialen (publicatie vanuit Lente-Akkoord programma)
Deze blog is onderdeel van de serie “Circulair renoveren in 6 Stappen”
Dit is de tweede blog in een serie waarin we woningcorporaties stap voor stap begeleiden in het proces van circulair renoveren. In de komende blogs gaan we dieper in op specifieke thema’s zoals biobased materialen, financiering, en hoe je circulair bouwen kunt verankeren in je organisatie.
Wat kun je verwachten in de blogserie?
- Waarom circulair renoveren?
- Wat zijn biobased materialen en hoe kies je ze?
- Zo start je een circulair renovatieproject
- Financiering en subsidies voor circulaire renovaties
- Van strategie naar actie: circulair bouwen verankeren in je organisatie
- De toekomst van circulair bouwen: wat staat ons te wachten?
Blijf op de hoogte en ontdek hoe jouw woningcorporatie de transitie naar circulair renoveren kan maken.
