Tijdens de kennissessie Circulair Renoveren van 22 maart vertelde Merel Stolker op basis van het handboek Circulair Renoveren hoe je circulariteit opneemt in het renovatieproces van woningen. Erwin Fijt nam ons mee in de uitdagingen van circulair renoveren bij woningcorporaties. Je leest hier alles over de circulaire renovatiecyclus, renovatie bij woningcorporaties en de belangrijkste geleerde lessen.
De circulaire renovatiecyclus uitgelegd
De renovatiecyclus bestaat grofweg uit 4 verschillende fasen: initiatie, voorbereiding, uitvoering en gebruik.
Binnen de initiatiefase moet tot een haalbare en duidelijke projectdefinitie gekomen worden. Hier werd ingegaan op de beoordeling van circulariteit.
Tijdens de voorbereidingsfase moet het renovatiescenario worden uitgewerkt tot een circulair voorlopig en definitief ontwerp, in co-creatie met de gehele keten. Hierbij werd ingegaan de verschillende ontwerpstrategieën voor circulariteit en het toepassen van circulaire materialen, waarbij de circulaire keuken en het gebruik van digitale technieken als voorbeeld werden gebruikt.
In de uitvoeringsfase staat de circulaire uitwerking en uitvoering van het renovatieplan centraal, waarbij dieper werd ingegaan op de noodzaak van circulair inkopen.
Als laatste wordt in de gebruiksfase het gebruik en onderhoud van de woning, en het realiseren van circulaire strategieën voor componenten, onderdelen en materialen centraal gesteld.
De belangrijkste lessen
- Niet-circulaire materialen vervangen door hergebruikte of bio-materialen is een manier om snel circulaire stappen te kunnen maken – maar dit is niet genoeg.
- Pas circulaire ontwerpprincipes toe zoals het standaardiseren van componenten, onderdelen en/of maten, maak gebouwen aanpasbaar en losmaakbaar en pas materialen slim toe (minder, biologisch of hergebruikt, low impact).
- Werk met de keten samen om ook een circulaire keten en circulair businessmodel te maken. Dit is vaak een voorwaarde voor de hierboven genoemde punten.
- Om tot een ideale en haalbare oplossing te komen, is het belangrijk om projectoverstijgend samen te werken aan reproduceerbare, circulaire renovatieoplossingen.
Circulaire renovatie bij woningcorporaties
Het laatste deel van de kennissessie werd gewijd aan de uitdagingen van woningcorporaties die aan de slag willen met circulaire renovatie.
In een traject van de gemeente Amsterdam en C-creators wordt samen met 12 woningcorporaties gekeken naar de uitdagingen en hoe zij hier stappen op kunnen zetten. De woningcorporaties hebben immers een groot potentieel om circulaire renovatie te realiseren, omdat zij ruim 30 procent van de woningvoorraad in Nederland bezitten en voor een groot deel hun woningen al hebben staan.
Binnen het traject van de gemeente Amsterdam en C-creators gaan de corporaties in op de thema’s circulair uitvragen, financiering, impact meten en installaties. Gehoorde vragen zijn:
- Is er een meer gestandaardiseerde circulaire uitvraag mogelijk?
- Hoe creëer je financiële ruimte om circulariteit toe te passen?
- Hoe kun je weten dat je in 2050 100% circulair bent en hoe meet je dit ook tussendoor?
- Hoe kunnen corporaties het grondstofgebruik voor de installaties beperken en de aanwezige grondstoffen zo goed mogelijk vasthouden zonder te downcyclen?
Een van de manieren waarop we hiermee aan de slag gaan is door Het Nieuwe Normaal bij de woningcorporaties te introduceren.
Met de ontwikkeling van Het Nieuwe Normaal vormen we een gedragen ‘norm’ met haalbare en ambitieuze circulaire prestaties voor de gebouwde omgeving. Daarnaast draagt het bij aan een eenduidige taal rondom circulair bouwen. Zo bepaal je makkelijker je ambities en geef je richting in het uitvragen op prestaties.
