Hoe op te schalen? Hoe meet je de milieu-impact van hergebruikte materialen? En hoe krijg je andere partijen mee in jouw circulaire ambitie? Deze vragen kwamen aan bod tijdens de Community of Practice (CoP) bijeenkomst van Cirkelstad Alkmaar. Lees verder voor de samenvatting van de presentaties en de 6 belangrijkste inzichten.
Dit keer waren we met Cirkelstad Alkmaar te gast bij de circulaire bouwhub van GP Groot: dé locatie om samen met onze partners in gesprek te gaan over het thema Hergebruik Materialen. Een essentiële schakel in de transitie naar een circulaire bouweconomie.
Jaël Voskamp (Mastermate): een toolbox voor bewustwording
Mastermate, een groothandel in materialen voor onderhoud en renovatie, wil niets liever dan hun circulaire aanbod opschalen en zoveel mogelijk hergebruikte producten in de keten behouden. Toch benoemde Jaël in haar presentatie dat het rendabel maken en opschalen van hergebruikte producten ook voor Mastermate nog een zoektocht is. Ze sprak over uitdagingen als:
- het vinden van partners verantwoordelijk voor de oogst en schoonmaak;
- het transport;
- de opslag;
- classificatie van hergebruikte materialen;
- het creëren van vraag en bewustwording bij opdrachtgevers.
Daarom heeft Mastermate een toolbox ontwikkeld voor gemeenten en woningcorporaties om bewustwording te creëren, drempels weg te nemen en draagvlak te scheppen voor circulaire producten.
Derek Groot (Dutch Carbon Consultants): zo gebruik je Life Cycle Assessments
Eén van de manieren om de transitie naar een circulaire economie te versnellen, is door de CO2 uitstoot van producten zichtbaar te maken. Derek Groot is een onafhankelijk CO2-expert die zich hierin heeft gespecialiseerd.
Hij presenteerde hoe Life Cycle Assessments kunnen worden gebruikt om de milieu-impact en prijs te berekenen voor:
- het delven van grondstoffen;
- productie;
- transport;
- het gebruik;
- onderhoud;
- afvalverwerking.
Ook benoemde Derek obstakels voor de transitie naar een circulaire economie. Zo is de emissiefactor voor het berekenen van de milieu-impact nog niet landelijk of Europees bepaald en dus nog niet juridisch bindend. Ook is het momenteel lastig en duur om de milieu-impact van hergebruikte materialen vast te stellen.
Arend van de Beek (Lagemaat BV): het belang van remontabel bouwen
Lagemaat is ooit begonnen als familiebedrijf van slopers en inmiddels uitgegroeid tot één van de koplopers op het gebied van circulaire bouw, het opschalen én upcyclen van hergebruikte materialen.
In zijn presentatie sprak Arend over het belang van remontabel bouwen, een gebouw als materialendepot, de nieuwe rol van de sloper en nauwere samenwerking met partijen in de bouwketen.
Ook liet Arend zien hoe Lagemaat een verwerkingsproces realiseerde voor het upcyclen van onbruikbare hardhouten kozijnen voor hergebruik in andere toepassingen. Bijvoorbeeld in deuren met deurkozijnen – die zelfs goedkoper dan de nieuwprijs konden worden aangeboden.
Afsluitend presenteerde Arend het circulaire bouwproject van de tijdelijke Rechtbank Amsterdam, waarbij een digitaal BIM-model is gebruikt om alle materialen in het slooppand in te delen aan de hand van de R-ladder.
De 6 belangrijkste inzichten:
- Uitdagingen opschalen
Het opschalen van hergebruikte materialen vraagt om een nieuwe inrichting van de bouwketen. Zo is er behoefte aan nieuwe ketensamenwerkingen, het stroomlijnen van de transport en opslag en duidelijkheid over de classificatie van hergebruikte materialen. - Een toolbox voor bewustwording
Bewustwording bij opdrachtgevers is cruciaal voor het versnellen van de transitie: zij bepalen immers de hoogte van de circulaire lat. Hoe krijg je opdrachtgevers mee? Om draagvlak te creëren voor hergebruikte producten kan gebruik worden gemaakt van een toolbox voor bewustwording bij opdrachtgevers, zoals die van Mastermate. - Hoe groot is jouw voetafdruk?
Life Cycle Assessments geven inzicht in de milieu-impact van producten én waar je als producent kosten kunt besparen. - Een ‘digitale tweeling’
Door een sloopobject volledig te digitaliseren in BIM, kan je inzicht krijgen in de hergebruik potentie van de materialen in het pand. Ook kan het creëren van een ‘digitale tweeling’ een hulpmiddel zijn om hergebruik van materialen te maximaliseren, door het sloopobject in een nieuw ontwerp te puzzelen. - Rol in de keten
Iedereen is op zoek naar zijn rol in de circulaire bouwketen. Welke rol pak je? Door je rol in de bouwketen te verbreden kan je de circulaire ambitie doortrekken over verschillende fases in het bouwproces (bijvoorbeeld sloop en bouw). Of zelfs de circulaire ambitie van een bouwproject bepalen, zoals Lagemaat die opdrachtgever is geworden. - Blijf niet hangen in recycling
Voorkom symptoombestrijding en benader de R-ladder niet alleen van beneden naar boven (opwaarderen), maar ook van boven naar beneden: ontwerp met minder materialen.
