Wat staat er in het Convenant Toekomstbestendig Bouwen en hoe kun je dit beleidsmatig en juridisch borgen? Om deze hulpvraag te beantwoorden, organiseerde C-creators in opdracht van de provincie Flevoland een lunchsessie over het Convenant Toekomstbestendig Bouwen. We zetten de 4 belangrijkste inzichten en een samenvatting van de presentaties onder elkaar.
Op 14 december kwamen we in Eva’s Keukentuin samen met afgevaardigden van de gemeente Lelystad, Hollands Kroon, Noordoostpolder, de provincie Flevoland en PRICE.
Mark Spetter (adviseur circulaire economie, provincie Flevoland) opende de sessie, waarna presentaties volgden van Merel Stolker (MRA Bureau, C-creators), Yarden Sela (CircuLaw) en Jan Willem van de Groep (kwartiermaker biobased bouwen, provincie Flevoland). Een informatieve middag vol kennisuitwisseling tussen gemeenten.
De 4 belangrijkste inzichten:
- Het Convenant biedt houvast voor het integreren van duurzaamheidsambities in de woningbouwopgave. Het bijbehorende toetsingskader bevat per thema prestatie-indicatoren op verschillende niveau’s (brons, zilver of goud).
- Door het Convenant te ondertekenen creëren we een gelijk speelveld: dezelfde regels gelden voor iedereen. Door middel van het leertraject leer je wat het convenant precies inhoudt en wat je er in de praktijk mee kunt.
- Het tekenen van een Convenant is nog geen commitment. Borg het daarom in je beleid door het bijvoorbeeld op te nemen in je omgevingsvisie.
- Biobased bouwen is een belangrijke oplossing om de footprint van woningen te verlagen. Gebruik bij uitvragen echter niet de MPG om biobased bouwen te stimuleren, omdat daarin geen rekening wordt gehouden met CO2-opslag.
Merel Stolker (gebiedsregisseur MRA Bureau, C-creators): op naar een gelijk speelveld
Elke gemeente, regio of provincie hanteert eigen toetsingskaders. Het doel van het Convenant Toekomstbestendig Bouwen is om een gelijk speelveld te creëren en houvast te bieden voor het integreren van duurzaamheidsambities in de woningbouwopgave.
Met het bijbehorende toetsingskader kunnen alle nieuwbouwinitiatieven getoetst worden volgens dezelfde indicatoren. Met behulp van deze prestatie-indicatoren kun je streven naar brons, zilver of goud op 6 thema’s:
- energie
- circulair
- duurzame mobiliteit
- klimaatadaptatie
- natuurinclusiviteit
- gezonde leefomgeving
Na ondertekening sluit je je aan bij een leertraject gericht op kennisdeling in workshops en expertsessies, kennisontwikkeling aan de hand van getoetste projecten én monitoring van het toetsingskader.
Yarden Sela (CircuLaw & Royal Haskoning DHV): zo borg je het convenant vanaf de eerste dag
Hoe borg je het Convenant Toekomstbestendig bouwen? Als gemeente kun je veel bereiken vanaf het allereerste begin. Een vijftal voorbeelden (onderzoek door Fanauw Hoppe, Flux Partners):
- Neem uitgangspunten en ambities uit het Convenant op in je omgevingsvisie en omgevingsprogramma.
- Neem iedereen in je organisatie mee in het gedachtegoed van circulair bouwen.
- Zorg dat sleutelspelers in jouw gemeente/provincie het Convenant ook ondertekenen.
- Geef met eigen vastgoed en de openbare ruimte het goede voorbeeld.
- Heroverweeg je grondpositie, bijvoorbeeld door actief en circulair grondbeleid of het stimuleren stedelijke kavelruil.
Ook binnen een gebied zijn er instrumenten om ambities uit het Convenant te borgen/realiseren. Zoals door te focussen op de buitenruimte/kavels. Maar ook door het beeldkwaliteitsplan aan te passen; de uitstraling past bij groen, biobased en toekomstbestendig bouwen.
Jan Willem van de Groep (Kwartiermaker biobased bouwen, provincie Flevoland): zo kunnen we de footprint verlagen en anders gaan bouwen
Het 1,5 graad CO2-budget voor de woningbouw is 18 Mton. Om hier binnen te blijven, is het essentieel dat we de footprint van woningen verlagen en anders gaan bouwen. Dit kan onder andere door te ontwerpen volgens de Carbon Based Design methode. Hierin komen de volgende onderwerpen aan bod: niet bouwen, anders bouwen, recycled bouwen, biobased bouwen en laag impact bouwen.
Door biobased te bouwen wordt bovendien extra CO2 opgeslagen. Dit wordt helaas nog niet meegenomen in de MPG. Naast hout kan je bouwen met stro, houtvezel, vlas, bermgras en hennep.
Het programma Building Balance (van land tot pand) bouwt ketens voor dergelijke gewassen. Boeren stappen deels over op een andere teelt en deze materialen worden gebruikt in de bouwsector.
Tot slot liet Jan Willem een voorbeeld zien van hoe Het Nieuwe Normaal toegepast kan worden in de praktijk; Het Nieuwe Normaal en het Convenant onderzoeken de mogelijkheden voor samenwerking.
De gemeente Doetinchem daagt de markt uit met een uitvraag op basis van Het Nieuwe Normaal en daarin hoge ambities voor biobased bouwen.
